ABC o azbeście

„ABC o azbeście”

• Informacje o azbeście

Azbest jest nazwą handlową odnoszącą się do sześciu minerałów włóknistych. Pod względem chemicznym są to uwodnione krzemiany magnezu, żelaza, wapnia i sodu. Właściwości azbestu takie jak: duża odporność na wysokie i niskie temperatury oraz na działanie czynników chemicznych, a także niewielkie przewodnictwo cieplne sprawiły, że stał się on ogólnie wykorzystywany.

• Wpływ na ludzki organizm

Azbest zaliczany jest do substancji o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla człowieka. Rakotwórczość azbestu została zatwierdzona dopiero w latach 80-tych ubiegłego wieku.

Zagrożenie zdrowia ludzi wynikające z obecności w środowisku rakotwórczych włókien azbestu powoduje konieczność podejmowania działań zwiększających wykrywalność i skuteczność zwalczania chorób azbestozależnych.

Chorobotwórcze działanie azbestu występuje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu (oznacza to, że dopóki włókna nie są uwolnione do powietrza nie stanowią zagrożenia dla zdrowia). Wielkość zagrożenia zdrowia zależna jest od rodzaju azbestu, wielkości włókien i ich stężenia w powietrzu oraz czasu narażenia.

Włókna azbestu są najcieńszymi włóknami występującymi w przyrodzie, które są właściwie niezniszczalne, a ich nagromadzenie się w płucach powoduje zazwyczaj po kilkunastu latach pojawienie się chorób azbestozależnych: raka płuc, pylicy azbestowej, zmian opłucnowych, międzybłonniaków opłucnej i otrzewnej.

Analizując szkodliwość azbestu i jego wpływ na organizm ludzki należy pamiętać, iż azbest jest praktycznie niezniszczalny, zaś groźny dla zdrowia ludzi jest wtedy, gdy jego elementarne włókna znajdują się we wdychanym powietrzu. Azbest zabezpieczony w sposób uniemożliwiający uwolnienie się włókien do powietrza nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia człowieka.

• „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”

Program usuwania azbestu został przyjęty przez Radę Ministrów 14 maja 2002 r. Stanowi on element Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, jak również powinien stanowić element programów ochrony środowiska na szczeblu wojewódzkim, powiatowym i gminnym.

Głównym celem Programu jest usunięcie i unieszkodliwienie negatywnych skutków zdrowotnych i środowiskowych spowodowanych azbestem, poprzez stopniowe usuwanie i unieszkodliwianie wyrobów i odpadów zawierających azbest. Wyroby zawierające azbest można posiadać i wykorzystywać w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi w terminie do dnia 31 grudnia 2032 roku.

Należy podkreślić, że Polska jest pierwszym krajem w Unii Europejskiej, która podjęła wyzwanie wycofania z użytkowania wyrobów zawierających azbest.

Co roku Ministerstwo Gospodarki wspiera finansowo realizację zadań wynikających z „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.

Akty prawne:

• Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. Ustawa zakazuje wprowadzania na obszar kraju azbestu, wyrobów zawierających azbest oraz obrotu azbestem i wyrobami zawierającymi azbest;
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach,
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów,
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny,
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest.

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r., które zostało zmienione Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 roku w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest;
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów;
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest.

„Azbestowe archiwum”

Na terenie Gminy Koczała obowiązuje Gminny Program Usuwania Azbestu uchwalony dnia 21 października 2008 roku, uchwałą Nr XXII/153/08 Rady Gminy Koczała.

W przeprowadzonej na nowo gruntownej inwentaryzacji wyrobów azbestowo-cementowych trwającej od kwietnia do czerwca 2010 roku, zmieniono uchwałą Rady Gminy Nr XLIV /278/10 z dnia 23 lipca 2010 roku pkt 7 informujący o ilości i stanie wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Koczała. Z zebranych danych wynika, że na terenie gminy występuje 100 662 m² wyrobów azbestowych.

W 2011 roku zakończono realizację zadania pn.: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – 2011 rok”. Utylizacji zostało poddanych 4 086,77 m² eternitu, który znajdował się na dachach budynków mieszkalnych i gospodarczych zlokalizowanych na terenie Gminy Koczała. Efekt ekologiczny i rzeczowy został osiągnięty na poziomie 54,833 ton odpadów zawierających azbest. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 42 573,00 zł, co stanowi koszt kwalifikowany. Zgodnie z umową dotacji nr WFOŚ/D/III-52.S/197/2011/KONKURS-AZBEST zawartą pomiędzy Gminą Koczała, a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku Gmina otrzymała dotację w wysokości 29 800,00 zł, co stanowi 70 % kosztów kwalifikowanych, z czego kwota 14 900,00 zł została udostępniona przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, kolejne 14 900,00 zł środków pochodziło z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Pozostałe środki pochodziły z budżetu Gminy Koczała. Termin realizacji zadania zakończył się 21 listopada 2011 roku.

W roku 2013 zakończono realizację zadania pn.: „Sprzątamy azbest na terenie gminy Koczała”. Wnioskowana wielkość wyrobów podlegająca „sprzątnięciu” wynosiła 76,35 ton. Zakres prac obejmował transport i unieszkodliwianie. Gmina otrzymała dotację w wysokości 30 540,00 zł, co stanowi 100 % kosztów kwalifikowanych. Termin realizacji zadania zakończył się 15 listopada 2013 roku.

W 2014 roku zakończono realizację zadania pn.: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała”. Wnioskowana wielkość zdemontowanych wyrobów wynosiła 132,23 ton. Zakres prac obejmował transport i unieszkodliwianie. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 57 550,00 zł. Gmina Koczała otrzymała dotację w wysokości 55 820,00 zł, co stanowi   97 % kosztów kwalifikowanych. Kwota 27 910,00 zł została udostępniona przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, kolejne 27 910,00 zł środków pochodziło z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Pozostałe środki pochodziły z budżetu Gminy Koczała. Termin realizacji zadania zakończył się 28 sierpnia 2014 roku.

W roku 2015 Gmina Koczała przystąpiła do konkursu pod tytułem: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – edycja 2015”. Po zakończeniu zadania udało się zdemontować – 5 440,90 m² wyrobów zawierających azbest. Efekt ekologiczny i rzeczowy został osiągnięty na poziomie 73,45 ton odpadów zawierających azbest. Uzyskane dofinansowanie wynikało z Programu Priorytetowego NFOŚiGW pn. „Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne. Część 2) – Usuwanie wyrobów zawierających azbest”. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 38 897,00 zł, co stanowi koszt kwalifikowany. Zgodnie z umową dotacji nr WFOŚ/D/III-52.S/223/2015/AZBEST-2015 zawartą pomiędzy Gminą Koczała, a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina otrzymała dotację w wysokości 33 060,00 zł, co stanowi 85% kosztów kwalifikowanych, z czego kwota 19 446,00 zł została udostępniona przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, kolejne 13 614,00 zł środków pochodziło z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Pozostałe środki pochodziły z budżetu Gminy Koczała. Termin realizacji zadania zakończył się dnia 31 lipca 2015 roku.

Gmina Koczała w 2016 roku ponownie przystąpiła do konkursu pn.: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – edycja 2016” organizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Do wybranych jedenastu firm zostało wysłane zapytanie ofertowe na realizację zadania demontażu oraz transportu azbestu z terenu gminy. Zakład Ogólnobudowlany p. Witolda Żmudy-Trzebiatowskiego złożył najkorzystniejszą ofertę cenową i z nim została podpisana umowa. W gminie udało się zdemontować 6 380,00 m² (86,16 ton) wyrobów zawierających azbest łącznie z sześciu nieruchomości. Zakres prac obejmował demontaż, zbieranie, transport i unieszkodliwianie pokryć azbestowo-cementowych.

Koszt zrealizowanego zadania wyniósł 38 267,10 zł. Zgodnie z umową dofinansowania zawartą w dniu 25 lipca 2016 r. pomiędzy Gminą Koczała a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina Koczała otrzymała dotację w wysokości 32 520,00 zł, co stanowi 85% kosztów kwalifikowanych, z czego 19 133,00 zł pochodziło z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a 13 387,00 zł ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Pozostałe środki w kwocie 5 747,10 zł pochodziły z budżetu Gminy Koczała. Zadanie zakończono 31 sierpnia 2016 roku.

Wzorem lat ubiegłych w 2017 roku Gmina Koczała przystąpiła do konkursu pod tytułem: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – edycja 2017” ogłoszonego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku w ramach Programu Priorytetowego NFOŚiGW pn. „SYSTEM – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Część 1) – Usuwanie wyrobów zawierających azbest”. Procedura wyboru wykonawcy została dokonana poprzez wysłanie zapytań ofertowych na realizację zadania demontażu oraz transportu azbestu z terenu gminy Koczała do wybranych sześciu firm zajmujących się usuwaniem wyrobów zawierających azbest. Najkorzystniejszą ofertę ze względu na cenę realizacji zadania złożyła firma Usługowo-Handlowa Anna Żmuda-Trzebiatowska z Miastka, z którą w dniu 13 lipca 2017 r. Gmina Koczała podpisała umowę. W gminie udało się zdemontować 2 092,00 m² (28,25 ton) wyrobów zawierających azbest łącznie z jedenastu nieruchomości, w tym z dwóch nieruchomości stanowiących własność osób prawnych, a pozostałe od osób fizycznych. Zakres prac obejmował demontaż, zbieranie, transport i unieszkodliwianie pokryć azbestowo-cementowych. Koszt zrealizowanego zadania wyniósł 11 999,10 zł (netto). Zgodnie z przesłaną informacją z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku dot. dofinansowania Gmina Koczała otrzymała dotację w wysokości 8 330,00 zł, co stanowi 74,98% kosztów kwalifikowanych. Pozostałe środki w kwocie 2 780,00 zł pochodziły z budżetu Gminy Koczała. Zadanie zakończono 29 sierpnia 2017 roku.

W 2019 roku Gmina Koczała przystąpiła do konkursu pod nazwą „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – edycja 2019”. Po zakończeniu zadania udało się zdemontować w 2019 roku 6 697,14 m² (48,530 ton) wyrobów zawierających azbest. Efekt ekologiczny i rzeczowy został osiągnięty na poziomie 48,530 ton odpadów zawierających azbest. Uzyskane dofinansowanie wynikało z Programu Priorytetowego NFOŚiGW pn. „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 27 269,30 zł, z czego 18 921,00 zł stanowi koszt kwalifikowany. Zgodnie z umową dotacji nr WFOŚ/D/III-52.S/724/2020/AZBEST-2019 zawartą pomiędzy Gminą Koczała, a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina otrzymała dotację w wysokości 13 244,70 zł, co stanowi 70% kosztów kwalifikowanych. Pozostałe środki w kwocie 14 024,60 zł pochodziły z budżetu Gminy Koczała.

W 2020 roku Gmina Koczała zrealizowała zadanie pn. „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Koczała – edycja 2020” w ramach Programu Priorytetowego Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zwanego dalej NFOŚiGW pn.: „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest” Gmina Koczała pozyskała dofinansowanie, aby wyeliminować część materiałów azbestowo-cementowych z terenu gminy. Po zakończeniu zadania udało się zdemontować 1 537,22 m² (11,140 ton) wyrobów zawierających azbest, które były w bliskim kontakcie z człowiekiem. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 6 127,00 zł. Zgodnie z umową dotacji nr WFOŚ/D/III-52.S/5631/2020/AZBEST-2020 zawartą pomiędzy Gminą Koczała, a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina otrzymała dotację w wysokości 3 803,00 zł, co stanowi 100% kosztów kwalifikowanych. Pozostałe środki w kwocie 2 324,00 zł pochodziły z budżetu gminy Koczała.

W październiku 2022 roku Gmina Koczała przystąpiła do konkursu pn.: „Usuwanie wyrobów zawierających azbest z terenu województwa pomorskiego (edycja 2022)”. Po zakończeniu zadania udało się zdemontować w 2023 roku 4.490,66 m² (52,148 ton) wyrobów zawierających azbest. Efekt ekologiczny i rzeczowy został osiągnięty na poziomie 52,148 ton odpadów zawierających azbest. Uzyskane dofinansowanie wynikało z Programu Priorytetowego NFOŚiGW pn.: „Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest”. Łączny koszt przeprowadzonego zadania wyniósł 43.032,60 zł, z czego 17.615,00 zł stanowi koszt kwalifikowany. Zgodnie z umową dotacji nr WFOŚ/D/III-52.S/2421/2023/AZBEST-2022 zawartą pomiędzy Gminą Koczała, a Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina otrzymała dotację w wysokości 12.330,00 zł, co stanowi 70% kosztów kwalifikowanych. Pozostałe środki w kwocie 30.702,60 zł pochodziły z budżetu Gminy Koczała.

Więcej informacji uzyskać można od pracownika Urzędu Gminy Koczała pod nr tel. 59 857 40 62.

Powyższe informacje zostały wykorzystane z materiałów ze stron internetowych:

http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Program+Oczyszczania+Kraju+z+Azbestu

http://bezazbestu.com.pl/

http://gajanet.pl/

http://polskabezazbestu.pl/

Broszura: http://gajanet.pl/users/broszuraazbestowa2013.pdf

Metadane - wyciąg z rejestru zmian